Bawełna – historia, etapy produkcji, wskazówki

Bawełna to włókno, które jest znane niemal każdemu. 70% tkanin na całym świecie to wykonanych jest właśnie z niej! Pomimo swojej popularności i relatywnie niskiej ceny – bawełna ma bardzo wiele zalet (choć nie jest też wolna od wad), o czym napiszemy więcej w tym artykule!

Opiszemy także historię bawełny, jak wygląda proces jej wytwarzania wskazówki dotyczące pielęgnacji. Zapraszamy serdecznie!

Historia bawełny

Najwcześniejsze dowody wykorzystywania bawełny datuje się na mniej więcej… 7000 lat p.n.e. – czyli w epoce brązu. Kawałki materiału bawełnianego znaleziono podczas eksploracji przez naukowców jaskini w Meksyku. Co ciekawe były one łudząco podobne do współczesnych tkanin bawełnianych. Inne dowody pokazują natomiast na to, że bawełna była uprawniana, przędziona i tkana w dolinie Rzeki Indus, która znajduje się w Pakistanie.  

Warto wspomnieć o etymologii słowa „bawełna” – otóż pochodzi ono z języka arabskiego a konkretnie słowa qutun, które było pospolitym określeniem tego materiału. Choć bawełna pojawiła się w Europie już w ok. 300 r. p.n.e. za sprawą podboju Persji przez Aleksandra Wielkiego, to największy wzrost jej popularności na starym kontynencie datuje się na IX wiek – za sprawą arabskich kupców. Do roku 1500 bawełna była natomiast już znana na całym świecie.

Pierwszy patent na odziarniarkę bawełny został zabezpieczony przez niejakiego Eli Whitney – amerykańskiego wynalazcę i przedsiębiorcę. Warto wspomnieć, że wynalazł on również maszynę do oddzielania nasion bawełny od włókien, co spowodowało 50-krotny wzrost wydajności oczyszczania tej rośliny względem pracownika fizycznego.

Jak produkowana jest bawełna?

Bawełna to krzew z rodziny ślazowatych, którego wysokość osiąga nawet 150 cm. Druga definicja to natomiast bawełna jako włókno, które otacza właśnie tę roślinę. 

Od razu zaznaczymy, że jakość ostatecznego wyrobu w postaci tkaniny zależy od konkretnego rodzaju bawełny. Przyjmuje się, że te o największej długości są lepsze – za doskonałe uważa się natomiast włókna bawełny egipskiej lub greckiej. Bawełna z najkrótszych włókien wykorzystywana jest do produkcji waty.

Bawełna zbierana jest w dzisiejszych czasach mechanicznie za pomocą specjalnie przystosowanych do tego zadania kombajnów. Następnie za pomocą odziarniarki nasiona oddzielane są od włókna. Następnie przekazywane są do prasy belującej, która zwija bawełnę w kszałt walca.

Warto zaznaczyć, że bela bawełny ma określone wymiary i wagę ( oczywiście mogą występować różnice ze względu na naturalne pochodzenie tych włókien). Zostały one ustanowione w 2001 roku przez Joint Cotton Industry Bale Packaging Comittee (JCIBPC) zgodnie z normami US Gin Universal Density Bale. Tym samym bela powinna ważyć 480 funtów (217,7 kg), mieć 54 cale (137,2 cm) długości i 33 cale (83,82 cm) szerokości. Bela bawełny to zatem 17 stóp sześciennych czystej bawełny, czyli prawie pół metra sześciennego.

W dalszym kroku, bele bawełny są poddawane procesowi przędzenia, który obejmuje czesanie bawełny, dzięki czemu uzyskiwany jest efekt gładkości i sprężystości. Następnie tak przygotowane włókna są skręcane według określonego „wzoru” – w ten sposób np. uzyskuje się efekt połysku stosowany w satynie. Po przejściu tego etapu otrzymuje się tkaninę bawełnianą gotową do skrojenia i wykorzystania w procesie szycia!

Zalety i wady materiału bawełnianego

Wspomnieliśmy już, ze bawełna to materiał pochodzenia naturalnego. Jest zatem bezpieczny dla większości osób i nie powinien powodować reakcji alergicznych. Posiada świetne walory techniczne – jest odporna na uszkodzenia mechaniczne, odporna na wysokie temperatury, jak również łatwo ją poddać farbowaniu lub nadrukowi.

Świetnie chłonie wilgoć pozostając jednocześnie suchą. Jednocześnie jest tutaj pewna wada bawełny – zbyt duża ilość wilgoci zgromadzona w bawełnie może stać się w pewnym momencie barierą dla powietrza. Czysta bawełna jest również podatna na zgniecenia.

Właśnie z tego powodu producenci stosują mieszanki – nie, aby oszczędzić na jakości materiału, lecz w celu zminimalizowania wad materiału bawełnianego. Bez dodatków innych materiałów, tkaniny zachowują dłużej kształt oraz kolor, jak również lepiej dopasowują się do ciała i schną znacznie szybciej. Odprowadzają również część wilgoci nie dopuszczając do przemoknięcia materiału.

Bawełna ze względu na swoje właściwości jest materiałem dość uniwersalnym – z powodzeniem sprawdzi się latem i zimą. Trzeba jednak pamiętać że gruba bawełna lepiej nada się na mrozy, natomiast ta o niskiej gramaturze – jako odzież na upały.

Co produkuje się z bawełny?

Z bawełny wytwarzany jest niemal każdy rodzaj odzieży. Od klasycznych podkoszulek, po topy, body, spodnie, bluzy czy bieliznę. Warto też wspomnieć, że z tego materiału produkowane są również piżamy damskie bawełniane, które oferujemy w naszym sklepie!

Bawełna ma bardzo szerokie zastosowanie wykraczające nawet poza odzież – wykorzystywana jest przy produkcji waty, opatrunków czy papieru. Z nasion, poza wspomnianym olejem, wytwarza się także paszę i nawozy.

Jak prać i prasować bawełnę?

Bawełna to materiał, który rzadko kiedy występuje w 100% samodzielnie, co podkreśliliśmy wcześniej. Mieszanki powodują, że należy podchodzić do tematu prania i prasowania indywidualnie – w zależności od zaleceń podawanych przez producenta.

Z reguły jednak klasyczna bawełna z domieszką innych włókien wytrzymuje temperatury prania nawet do 90°C. Z kolei podczas prasowania, żelazko powinno być rozgrzane do temperatury od 150°C do 180°C w celu usunięcia wszelkich zgnieceń.