Andrzejki – historia, zwyczaje, ciekawostki.

Andrzejki w naszej kulturze występują od zarania dziejów. Pomimo tego, że ich pierwotne, ludowe znaczenie lekko się już zatarło, nadal są idealną okazją do świętowania i wspólnych spotkań. 

Niezależnie czy spędzasz ten wieczór na podtrzymywaniu dawnych tradycji, czy jest to dla Ciebie zwykły dzień, warto przypomnieć sobie o historii, jaka wiąże się z tą magiczną nocą. A więc jak? Gotowi na andrzejkowe czary? Jaka jest geneza tego święta i jakie wiążą się z nim zwyczaje? Sprawdźmy!

Andrzejki – dlaczego tak naprawdę je świętujemy?

Pierwsze wzmianki o tym listopadowym święcie pochodzą już z XVI wieku. Według ludowych tradycji noc z 29 na 30 listopada, czyli wigilia dnia świętego Andrzeja uważana była za noc magiczną, kiedy to poprzez wszelakie wróżby poznać było można swoją przyszłość. Początkowo przepowiednie te nie były zarezerwowane dla wszystkich, a jedynie dla niezamężnych kobiet, które tej nocy miały poznać imię swojego przyszłego wybranka oraz liczbę urodzonych dzieci. 

Stąd też wzięły się staropolskie przysłowia: „Na świętego Andrzeja, błyska pannom nadzieja” czy „Święty Andrzej Ci ukaże, co Ci los przyniesie w darze”. Wtedy wróżby najczęściej odbywały się w odosobnieniu i traktowane były przez kobiety bardzo poważnie i uroczyście, nieraz też jako wyrocznie. Kawalerowie nie byli oczywiście pominięci, ich dzień wróżb przypadał kilka dni wcześniej, w wigilię dnia świętej Katarzyny.

Jak wyglądają dzisiejsze andrzejki?

Współcześnie wieczór andrzejkowy znany też pod nazwą jędrzejki oraz jędrzejówki jest idealną okazją do wszelkich towarzyskich spotkań i całonocnego biesiadowania, kiedy to się je, tańczy i pije. Przyjęło się także, że andrzejkowa noc jest ostatnią okazją do hucznej zabawy przed zbliżającym się okresem Adwentu, który trwa aż do Bożego Narodzenia. Obecnie andrzejki spędzamy już zgoła inaczej i choć z dawnych tradycji co nieco nam jeszcze zostało, to wszelkie wróżby odbywają się już jedynie dla zabawy i traktujemy je z przymrużeniem oka. 

Andrzejkowe przepowiednie – najpopularniejsze wróżby

Szkoda, aby ta ciekawa andrzejkowa tradycja poszła w zapomnienie, dlatego dla podtrzymywania dawnych ludowych zwyczajów nie zapominajcie o świętowaniu! A żeby celebrować andrzejki tak, jak należy, przygotowaliśmy dla Was garść najciekawszych wróżb, które z pewnością ożywią i rozweselą Wam ten pełen proroctw wieczór. Oto kilka z nich:

• Przelewanie wosku przez klucz – przepowiednie wyczytujemy z cienia rzucanego na ścianę przez woskowy zlepek;
• Obieranie jabłka z jak najdłuższą obierką – osoba, której najlepiej uda się to zadanie, rzuca za siebie powstałym obierkiem, z którego następnie odczytuje literę. Będzie ona pierwszą literą imienia przyszłego wybranka/wybranki;
• Marsz butów – buty panien ustawiane są jeden za drugim wzdłuż ściany w kierunku drzwi. Dziewczyna, której but jako pierwszy przekroczy próg, pierwsza też wyjdzie za mąż;
• Karteczki z imionami – wylosowana karteczka przepowiada imię przyszłego wybranka/wybranki;
• Rzut monetą do naczynia z wodą – przed rzutem nie zapomnij pomyśleć życzenia. Gdy moneta trafi prosto do wody, życzenie powinno się spełnić;
• Szczekanie psa – należy wskazać swoją kolej i wysłuchiwać szczekania psa. Ze strony, z której dobiegać będzie dźwięk, w bliskiej przyszłości powinien zjawić się przeznaczony Tobie mężczyzna lub kobieta.

Niezależnie czy andrzejki są Twoim ulubionym i najbardziej wyczekanym świętem w roku, czy to nic nieznacząca data – warto, dla samej zabawy podtrzymywać wróżbiarską tradycję i oczywiście nie zapomnij złożyć Andrzejowi życzeń, w końcu to też jego święto. Andrzeju, jeśli to czytasz – 100 lat!